Luật Thuế giá trị gia tăng (VAT) mới tại Việt Nam áp dụng từ ngày 1/7/2025

Ngày 1/7/2025, Luật Thuế Giá trị Gia tăng (VAT) mới sẽ chính thức có hiệu lực, thay thế Luật VAT 2008 và các lần sửa đổi trước đây. Đây là một trong những thay đổi lớn về chính sách thuế trong thời gian gần đây, tác động trực tiếp đến hoạt động sản xuất – kinh doanh và chiến lược tuân thủ thuế của doanh nghiệp.

Nguồn: Marine Insight

1. Khung pháp lý mới

Luật số 48/2024/QH15 và Luật số 90/2025/QH15 đã đặt nền tảng cho hệ thống thuế VAT hiện hành, tạo ra một khung pháp lý vững chắc cho các doanh nghiệp. Đồng thời, Nghị định 181/2025/NĐ-CP ban hành kèm theo ngày 1/7/2025 đã hướng dẫn chi tiết, tạo cơ sở pháp lý cho việc áp dụng VAT trong giai đoạn mới.

2. Thuế suất 0% và quy định về xuất nhập khẩu tại chỗ

• Hàng hóa, dịch vụ xuất khẩu: vẫn áp dụng mức 0% nếu tiêu dùng ngoài lãnh thổ Việt Nam.

• Xuất nhập khẩu tại chỗ: lần đầu tiên được quy định rõ trong luật, cho phép hàng hóa giao nhận tại Việt Nam theo chỉ định của thương nhân nước ngoài sẽ được coi là “xuất khẩu” và được hưởng thuế suất 0%. Quy định này gỡ bỏ yêu cầu thương nhân nước ngoài phải có hiện diện thương mại tại Việt Nam.

• Kho ngoại quan và khu phi thuế quan: các giao dịch vẫn có thể áp dụng thuế suất 0%, nhưng doanh nghiệp cần chứng minh hàng hóa/dịch vụ được sử dụng cho hoạt động sản xuất hàng xuất khẩu.

  
  

3. Thay đổi về thuế suất 5% và 10%

• Nhà cung cấp nước ngoài không có cơ sở thường trú tại Việt Nam bao gồm các dịch vụ thương mại điện tử và dịch vụ số, sẽ bị áp dụng mức VAT 10% thay vì 5% như trước đây.

• Các nhóm hàng hóa, dịch vụ được phân loại lại, dẫn đến thay đổi trong việc xác định áp dụng thuế suất 5% hay 10%.

• Nhà thầu nước ngoài có thể đăng ký phát hành hóa đơn VAT tại Việt Nam, giúp khách hàng trong nước có cơ sở khấu trừ thuế đầu vào.

  
  

4. Ngưỡng tuân thủ mới của luật thuế giá trị gia tăng

• Thanh toán không dùng tiền mặt: bắt buộc đối với hóa đơn từ 5 triệu đồng trở lên (đã bao gồm VAT).

• Ngưỡng doanh thu chịu VAT: từ năm 2026, hộ kinh doanh và cá nhân có doanh thu dưới 200 triệu đồng/năm sẽ không phải nộp VAT. Đây là mức tăng gấp đôi so với ngưỡng cũ là 100 triệu đồng/năm).

  
  

5. Chính sách hoàn thuế

• Dự án đầu tư: cho phép hoàn thuế nếu số thuế đầu vào từ 300 triệu đồng trở lên trong giai đoạn đầu tư, với thời hạn nộp hồ sơ hoàn thuế là 1 năm kể từ khi hoàn thành dự án.

• Hoạt động sản xuất – dịch vụ: doanh nghiệp sản xuất hàng hóa chịu thuế 5% có thể hoàn thuế sau 12 tháng hoặc 4 quý nếu số thuế đầu vào chưa khấu trừ từ 300 triệu đồng.

• Loại trừ các trường hợp hoàn thuế: như thay đổi chủ sở hữu, sáp nhập, chia tách, chỉ còn duy trì hoàn thuế khi doanh nghiệp giải thể.

• Yêu cầu chứng từ: bổ sung chứng từ bảo hiểm hàng hóa đối với xuất khẩu theo điều kiện CIF, bên cạnh vận đơn và phiếu đóng gói.

  
  

6. Những thách thức trong thực thi luật thuế giá trị gia tăng

• Việc xác minh người bán đã nộp VAT đầu ra vẫn phụ thuộc vào cơ quan thuế, gây chậm trễ trong thủ tục hoàn thuế.

• Các doanh nghiệp xuất khẩu cần chuẩn bị bộ chứng từ đầy đủ hơn để tránh bị từ chối khấu trừ VAT.

• Sự thay đổi trong phân loại nhóm hàng chịu thuế 5% và 10% đòi hỏi kế toán phải rà soát lại hệ thống hóa đơn, chứng từ.

  
  

7. Kết luận

Luật VAT mới năm 2025 không chỉ điều chỉnh về thuế suất, ngưỡng doanh thu và thủ tục hoàn thuế mà còn mở rộng phạm vi áp dụng mức 0% đối với xuất nhập khẩu tại chỗ. Đây là cơ hội để doanh nghiệp tối ưu chi phí thuế, nhưng đồng thời cũng đặt ra yêu cầu tuân thủ khắt khe hơn.

Doanh nghiệp nên:

• Rà soát hợp đồng và hoạt động kinh doanh có yếu tố nước ngoài.

• Chuẩn bị hệ thống hóa đơn điện tử theo chuẩn mới.

• Lập kế hoạch quản trị thuế, đặc biệt trong giai đoạn chuyển tiếp từ luật cũ sang luật mới.