RỦI RO PHÁP LÝ TRONG XUẤT KHẨU: CẢNH BÁO TỪ NHỮNG VỤ GIAN LẬN XUẤT XỨ TOÀN CẦU

Trong bối cảnh thương mại toàn cầu ngày càng khắt khe, rủi ro pháp lý trong xuất khẩu không còn là câu chuyện xa vời với doanh nghiệp Việt. Một cái nhãn sai, một chứng từ không hợp lệ – đủ khiến cả lô hàng bị trả về, bị điều tra gian lận, thậm chí mất trắng thị trường quốc tế. Từ vụ hàng Trung Quốc đội lốt “Made in Korea” đến những bài học đau lòng của Khaisilk, Asanzo... tất cả đều cho thấy: tuân thủ xuất xứ không chỉ là thủ tục – mà là lá chắn pháp lý sống còn trong xuất khẩu.

6 BƯỚC KIỂM TRA PHÁP LÝ DOANH NGHIỆP XUẤT KHẨU PHẢI BIẾT

GIAN LẬN XUẤT XỨ – “CÚ TRƯỢT” PHÁP LÝ NGUY HIỂM TRONG XUẤT KHẨU

Tháng 3/2025, Hải quan Hàn Quốc phát hiện hơn 29,5 tỷ won hàng Trung Quốc được dán nhãn “Made in Korea” để xuất sang Mỹ.Từ linh kiện pin đến thiết bị điện tử – tất cả chỉ đổi vỏ, không đổi lõi.

❗ Dù không trực tiếp tham gia, nhiều doanh nghiệp có thể bị “vạ lây” nếu đứng sai vị trí trong chuỗi cung ứng.

Đây chính là ví dụ điển hình của rủi ro pháp lý trong xuất khẩu – nơi một sai sót về xuất xứ có thể khiến doanh nghiệp mất thị trường, bị truy thu thuế, hoặc đối mặt điều tra thương mại quốc tế.

DOANH NGHIỆP VIỆT DỄ MẮC GÌ KHI XUẤT KHẨU SAI XUẤT XỨ?

1. Ký xuất hộ “giúp bạn” – nhận luôn rủi ro pháp lý

Bạn ký xuất khẩu thay một bên sản xuất nhưng không kiểm tra nguồn gốc nguyên liệu?

👉 Theo Luật Hải quan và Nghị định 31/2018/NĐ-CP, bạn là người chịu trách nhiệm trực tiếp trước pháp luật.

2. Dùng CO “mượn” – tưởng nhanh mà dính án

Việc sử dụng C/O (Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa) từ bên trung gian, không xác thực, là hành vi gian lận thương mại.

📌 Có thể bị xử phạt theo Nghị định 128/2020/NĐ-CP, thậm chí truy cứu hình sự nếu gây hậu quả nghiêm trọng.

3. Gắn nhãn “Made in Vietnam” sai quy định

Theo Nghị định 111/2021/NĐ-CP, việc ghi nhãn xuất xứ không đúng thực tế bị coi là hành vi sản xuất hàng giả về nguồn gốc.

6 BƯỚC PHÒNG NGỪA RỦI RO PHÁP LÝ TRONG XUẤT KHẨU

1. Xác định đúng nguồn gốc hàng hóa: Có đủ điều kiện ghi “Made in Vietnam” chưa?

2. Rà soát toàn bộ hồ sơ C/O: Do ai cấp? Có chứng từ hợp lệ không?

3. Kiểm tra quy trình logistics, gia công: Có khâu nào “chỉ làm cho có”?

4. Ghi nhãn đúng quy định pháp luật: Không rõ – không ghi “Made in Vietnam”.

5. Chuẩn bị hồ sơ giải trình nếu bị kiểm tra: Bao gồm định mức, hóa đơn, nhật ký sản xuất.

6. Thực hiện kiểm toán pháp lý định kỳ chuỗi cung ứng: Đặc biệt khi xuất sang Mỹ – EU – Nhật.

Trong bối cảnh thị trường quốc tế ngày càng siết chặt truy xuất nguồn gốc, doanh nghiệp Việt muốn giữ thị trường – cần giữ chuẩn pháp lý.Rủi ro pháp lý trong xuất khẩu không đến từ hành động xấu – mà từ sự thiếu kiểm soát, thiếu hiểu biết.

Nguồn: tuoitre.vn